Jaksılık Samiytulı
8 Mayıs 1940 tarihinde, günümüzde Çin Halk Cumhuriyeti sınırları içerisinde kalan Doğu Türkistan’ın Altay-Jemeney-Jeke Lasü bölgesinde dünyaya gelen Jaksılık Samiytulı, 1959 senesinde, Doğu Türkistan (Sin-kiang) Enstitüsünün Edebiyat Fakültesini bitirdi. 1979 yılından itibaren, Doğu Türkistan’daki "Altay Ayası" dergisinde, daha sonra da "Sinkiang" Doğu Türkistan Televizyonunda dublaj merkezinin editörü olarak çalıştı. Kazakistan’ın bağımsızlığından sonra, Doğu Türkistan’da yaşayan Kazakların ilk grubunun liderlerinden birisi olarak, Kazakistan\’ın Almatı şehrine gelip yerleşti. Samiytulu, bu tarihten îtibâren, Al Farâbî Kazak Millî Üniversitesinin Şarkiyat Fakültesinde Çince ve Çin Edebiyatı dersleri verdi ve Şubat 2007 tarihinde emekliye aynldı. Jaksılık Samiytulı, 1958’de, Doğu Türkistan’da "Yerel Milliyetçiliğe Karşı Mücadele Kampanyası"nın "Sağcılığa Karşı Savaş" hareketi sırasında, "milliyetçilik" suçlamasıyla 20 yıl hapse mahkûm edildi. Kazak ve Çin edebiyatı yanında dünya klâsiklerini de gayet iyi bilen yazar, serbest kaldıktan sonra, on yıldan kısa bir süre içinde 10 kadar roman ve 50 civannda kısa hikâye yayımladı. Ata Mekân (1983), Dağ Meltemi (Tav Şamalı, 1985), Ak Dilek (Aq Tilek, 1990 ); Aq Işın (Aq Savle, 1992) isimli romanları bunlar arasındadır, "ikinci Düğün" (Ekinci Toy) ve "Ana Sütü" hikayeleriyle "Ata Mekân" romanı, yalnız Doğu Türkistan’da değil, bütün Çin coğrafyasında dikkat çekti. Jaksılık Samiytulı, 1993 senesinden îtibâren Kazakistan’da yaşamaya başladı. Almati\’da, hem üniversitedeki görevlerini hem de edebiyat sahasındaki çalışmalarını sürdürdü; hatta eskiye oranla daha da verimli yıllar geçirdi. Bu dönemde. Doğu Türkistan’daki Kazaklann birçok sahadaki özelliklerinin haritasını açıkça ortaya koyan "Kıtay’daki Kazaklar" isimli eseri, 2000 senesinde Dünya Kazaklan Vaki tarafından Almati’da basıldı. Bundan sonra, üç roman ve 30 kadar kısa hikâye daha yazdı. Jaksılık Samiytulı’nun eserleri ve edebî değeri, Kazakistan edebî muhitinin de dikkatini çekti. "Ake Beyiti" (Baba Mezarı) hikâyesi, Kazakistan’da 1996 yılında seçilen en iyi hikâyeler arasında yer aldı. Bu hikâye, ABD’de çıkan World Literature Today isimli dergide de basıldı. Jaksılık Samiytulı, 1995’ten itibaren, üç cilt olarak hazırladığı ve 1996, 2001, 2004 yıllarında Almati’da bastırdığı "Sergeldeng" (ikilem anlamında düşünülebilir) isimli üç ciltlik eserinde, Kazakistan’ın doğu sınırlan dışında yaşayan Kazaklann siyâsî ve târihî mücadelesini anlatb. Kaharlı Altay; Sergeldeng üçlemesinin son cildidir. Osman Batur’un destânî hayatını konu edinen elinizdeki bu roman. Doğu Türkistan Kazaklarının hayatından gerçekçi kesitler sunmaktadır.
