Hocazade İsmetullah Efendi
Hocazade İsmetullah Efendi
1861de Kiliste doğdu. Hocazade Abdullah Enverînin oğludur. Kilis Rüştiyesine gitti. Yüksek tahsilini babasının başında bulunduğu Kesik Minare Medresesinde tamamladı. İcazetini babasından aldı. Arapça ve Farsçayı iyi derecede öğrendi. Kesik Minarede dört yıla yakın ders verdi. Babası Abdullah Enverînin 1859da yazıp Padişaha sunduğu Tasavvurât Hâşiyesi adlı eserine verilen ömür boyu 150 maaş ödülüyle geçindi. Ancak babasının ölümüyle bu maaş kesilince, Halep Rüştiyesinde ders vermeye başladı. Orada yirmi altı yıl çalıştı.
Mantık üzerine Hulasa-i İlm-i Mantıkve Tevfiz el-Feraiz adında iki eser kaleme aldı. İlk eseri 1909da, Halepte basıldı. Ancak ikinci eser maddi yetersizlikler yüzünden basılamadı.
Hulasa-i İlm-i Mantık adlı eserini Osmanlıca ve Arapça olarak otuz sayfa hâlinde hazırladı. Eserin önsözünde Halep Lisesinde yıllardır ders verdiğini ve bu eseri, hem mantık ilminin en lüzumlu kısımlarını öğrencilerine öğretmek hem de sınavlarda gereken bilgileri onlara vermek amacıyla yazdığını belirtti.
Mantık İlminin Kilisteki son temsilcisi olan İsmetullah Efendi, 1913te,Halepte öldü.