Udi Hrant
Klasik Türk Musıkini özgün kayıtlardan tanıtan dizisinin üçüncüsünü udun en yetkin isimlerinden Kenkuliyan’ın yorumlarına ayırmış bulunuyoruz. Udi Hrant (1901-1978) gerek icracılığı gerek besteciliğiyle Klasik Türk Musıkisinin en önemli üstadlarından biri olmuştır. Ortadoğu müziğinin bünyesindeki doğaçtan icraya en uygun form olan "taksim" Udi Hrant’ın elinde zirveye ulaşmıştır. İlk ürününü henüz 17 yaşındayken kaydı yapılan Hicaz ve Hüzzam taksimleriyle elde eden Udi Hrant bundan sonra yaptığı yirmibeş kadar bestesi ve kandinden sonra gelen udilere ilham kaynağı olan tekniğiyle resmi çevrelerce bile "Türk Musıkisinin unutulmaz isimlerinden biri" olarak onurlandırılmıştı.Udi Hrant’ın Başka bir özelliği de Klasik Türk Musıkisi’nin yurt dışında tanınmasını sağlayanlar arsında önde gidenlerden biri olması. Doğuştan kör olan Udi Hrant 1950’de tedavi umuduyla gittiği ABD’de dostlarından gelen istek üzerine New York, Boston, Detroit, Los Angeles ve Fresno’yu kapsayan bir dizi konser vermiş ve sanatı belli bir çevre içinde dahi olsa geniş bir yankı uyandırmıştı. 1963’de Paris, Beyrur, Yunanistan ve ABD’yi kapsayan başka bir konser gezisine daha çıkarak Klasik Türk Musıkisi’nin en yetkin ellerden birinin aracılığıyla yurt dışında tanınmasını sağlamıştı.
Udi Hrant’ın Sahibinin Sesi Türkiye temsilciliği tarafından 1920’lerde kaydedilen bir çok 78’lik plağına rastlamak mümkündür. Ama o dönemin kayıt tekniğinin Hrant’ın virtüozitesini yansıtmaktan uzak olduğu bir gerçek. Biz 1950’deki ABD konserlerinin kayıtlarını kullandık. Ampex 601’deki bı kayıtlar RCA stüdyolarında 44.1 kHz’de 1630 dijital teybe aktarılmış ve montajı SONY DMR 4000’de yapılmıştır. Gereken yerlerde harmonia mundi dijital egualizer’la istenmeyen hışırtılar da tamamen giderilmiştir. İşte bu ileri teknolojik olanaklarla pırıl pırılbir duruma gelmiş altı klasik taksim sunuyoruz. Rast, Hicaz, Hüseyni, Nihavent, Saba, Hüzzam.
Bunların dışında Udi Hrant’ın bestecilik yönünden pek el atmadığı üç Semai (Kemani Tatyos Efendi’den Suzinak, Kemençeci Nikolaki’eden Mahur, Yusuf Paşa’dan Hicaz makamlarında) örneği var. Ayrıca üç şarkı sunuyoruz. Rast ve Hicaz makamlarında söylenen Türkçe şarkıların dışında elimizde pek az örneği bulunan hrant’ın kendi sesinden Ermenice söylediği bir Hüzzam Şarkı diskimizin son parçasını oluşturuyor.
İLGİLİ ÖYKÜLER
