Rutkay Aziz

16 Mayıs 1947 tarihinde, İstanbul’da doğdu. Tam adı Aziz Ünal Rutkay’dır. Babası, elektrik mühendisi ve amatör sinemacı olan Fikri Rutkay; amcası, film yapımcısı Fuat Rutkay’dır. Halaları Mustafa Kemal Atatürk’ün poker arkadaşı, eniştesi özel kalemi ve babası ise Atatürk’ün muhafız alayında teğmen idi. 

Avusturya Lisesinin ortaokul bölümünde öğrenim gördü, burada soyadları adlardan önce okunduğu için ismi “Rutkay Aziz” olarak söylenegeldi. Daha sonra Bakırköy Lisesine kaydoldu. Burada okurken Tarık Akan ile tanıştı. Daha sonra lisans öğrenimini Galatasaray Üniversitesi Gazetecilik Fakültesinde tamamladı.

Lise yıllarında tiyatroya başladı. Muhsin Ertuğrul yönetimindeki LCC Tiyatro Okulunda tiyatro eğitimi aldı. İlk tiyatro deneyimini Peter Weiss’ın “Marat-Sade” oyunundaki “Jean-Paul Marat” rolüyle yaşadı. 1971 yılında Ankara Sanat Tiyatrosu’nda çalışmaya başladı. 1973 yılında yine bu tiyatroda sanat yönetmenliği ve yönetmenlik yapmaya başladı. Ankara Sanat Tiyatrosu’nda olduğu yıllarda oyunları üç kez yasaklandı, tiyatroları kapatıldı, tehdit edildiler ve bomba ihbarı aldılar.

İlk sinema deneyimini 1987 yılında “Yer Demir Gök Bakır” filmiyle yaşadı.

Ziya Öztan’ın yönettiği “Kurtuluş” (1994) ve “Cumhuriyet” (1998) filmlerinde Mustafa Kemal Atatürk’ü canlandırdı. 

Altın Koza Film Festivali’nde ‘Yaşam Boyu Onur Ödülü’nü aldı. Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı’nın başkanlık görevine getirildi. 

Barış İnce, Rutkay Aziz ile söyleşisinden oluşan “Sahnede Yaşamak” adlı bir kitap yayımladı.

Tiyatro oyunlarının haricinde 30’u aşkın yapımda rol aldı. Bazıları şunlardır: 

Sis (1988)

Ölü Bir Deniz (1989)

Cahide (televizyon dizisi, 1989)

İçimizden Biri: Yunus Emre (televizyon dizisi, 1989)

Duruşma (1999)

Avrupa Yakası (televizyon dizisi, 2006-2009)

Vesaire Vesaire (2008)

 

Rutkay Aziz: “Tarık Akan’la şakalaşırdım, ‘Sen artistsin, ben aktörüm.’ derdim. Beni çok itti sinemaya, çok istedi. Ama ben tiyatroda huzur buldum. Tiyatro çok daha uygar Türk sinemasından. Tiyatromda daha özgürüm.”