Nezihe Muhiddin Tepedelengil
Savcı ve ceza hâkimi olan Muhiddin Bey’in kızı olarak İstanbul’da, 1889 yılında doğdu. Kandilli Mahalle Mektebine gönderildi, eğitimi daha sonra evinde devam ettirildi. Kumkapı Rahibe Okuluna bir süre devam etti. Darülmuallimat’ta da altı ay eğitim aldı.
İdadi tahsilini evde tamamladı, Fransızca, Almanca ve Farsçayla Arap Dillerini ve edebiyatı öğrendi. 20 yaşına geldiğinde İttihat ve Terakki’nin Kız Sanayi Mektebi’ne müdür oldu, kız idadisinde öğretmenlik yaptı. 1909-1912 yıllarında dönemin gazetelerinde eğitim, sosyoloji, psikoloji ve edebî içerikli yazıları yayınlandı.
1908-1923 arası Osmanlı Türk Hanımları Esirgeme Derneği, Donanma Cemiyeti kadınlar kolunda çalıştı. 1912’de Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Kadınlar Merkezi genel sekreteri oldu. Sultan Reşad’ın desteğiyle kurulan Donanma Cemiyeti’nin İstanbul şubesini oluşturdu.
Dönem yayınlarında kadının sosyal yaşam içerisinde olması gerektiğine dair yazılar yazdı, bu yönde aktif çalışma içerisinde oldu.
Darulmuallimat’ta Hıfsısshha öğretmenliği, İttihat ve Terakki Kız Sanayi Mektebi’nde dil, piyano, jimnastik, biçki-dikiş derleri verdi. İlk ve orta dereceli okullarda müfettişlik yaptı. 1909’dan 1930’a kadar kadın hakları kapsamındaki çalışmalarını sürdükten sonra siyasetle ilgilenmedi, lise öğretmenliği ve yazarlık yaptı.
1923’te kuruluş izni alamayan Kadınlar Halk Fırkası’nın kuruculuğunu yaptı ve 1927’ye kadar başkanlık yaptı. Türk Kadını adlı çalışmasında anı ve gözlemlerine dayanarak Türkiye’deki kadın hareketini değerlendirdi. 1925’teki Kadın Yolu dergisinin genel yayın yönetmeni ve kurucusudur. Aynı zamanda Dellal veya Tellal isimli bir iktisat dergisinin de sahibi ve yayın yönetmeniydi.
5 Aralık 1934 günü Meclis kadınlara seçme ve seçilme hakkını veren kanun değişikliğini kabul edildiğinde Nezihe Muhiddin, seçme ve seçilme hakkının verilmesinden sonra 1935’teki ilk seçimde İstanbul’dan bağımsız aday oldu.
Valilik ve Türk Kadınlar Birliği tarafından birbiri ardına açılan yolsuzluk, sahtekârlık davalarından 1929 yılındaki Af Kanunu ile kurtulabildi. Kişisel itibarı zedelenen Muhiddin, bir suskunluk dönemine girdi. Evinde yakın dostlarıyla aylık çay toplantıları yapmayı sürdürdü. Geçimini öğretmenlik yaparak, roman yazarak kazandı. 1929'da Gazi Osmanpaşa Erkek Orta Mektebine tayin edildi ve bu okuldan emekliye ayrıldı.
1958 yılında İstanbul’da, bir akıl hastanesinde vefat etti.
Eserleri
Şebab-i Tebah (1911)
Benliğim Benimdir (1929)
Türk Kadını (1931)
Güzellik Kraliçesi (1933)
İstanbul'da Bir Landru (1934)
Bozkurt (1934)
Ateş Böcekleri (1936)
Bir Aşk Böyle Bitti (1939)
Avere Kadın (1943)
Bir Yaz Gecesiydi (1943)
Çıngıraklı Yılan (1943)
Çıplak Model (1943)
İzmir Çocuğu (1943)
Kalbim Senindir (1943)
Gene Geleceksin (1944)
Sabah Oluyor (1944)
Sus Kalbim Sus (1944)
Kaynak: Sabiha Doğan, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Aydın Kadınlar Şair ve Yazarlar (1850-1950), Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, 2010.
İLGİLİ ÖYKÜLER
