Mehmed Eşref
(1847 - 22 Mayıs 1912): Şair. Gelenbe-Kırkağaç’ta doğdu. Manisa’da Hatuniye medresesinde Arapça, Farsça; özel hocalardan matematik ve tarih okudu. Mal müdürlüğü, kaymakam vekilliği; Fatsa, Çapakçur, Hizan, Ünye, Tirebolu, Garzan, Garbi Karaağaç, Acıpayam, Buldan, Kula, Kırkağaç, Gördes gibi yerlerde kaymakamlık yaptı (1879-1902). Siyasî suçlu olarak yargılandı ve yedi ay tutuklu kaldı. 1904’te Mısır’a kaçtı. Oradan Kıbrıs’a, Fransa’ya ve İsviçre’ye gitti. Curcuna adıyla bir mizah dergisi yayınlayarak Abdülhamid’i yerdi. Meşrutiyetin ilânından sonra İstanbul’a geldi. Kasaba (Turgutlu) kaymakamlığına tayin edildi (Eylül 1908). İstanbul’da Eşref ve Musavver Eşref adlarıyla mizah dergileri yayınladı. İzmir’de Edeb Yahu! ve İstanbul’da Yeni Gazete’de yazdı. Bu sıra Adana vali muavini oldu. 1909’da azledildi. İçkiye düşkün idi. Bu yüzden zaman zaman zor durumda kalmıştır. Kırkağaç’ta, Bahçıvan Pazarı’nda öldü.Eşref, sade hiciv şiirleri yazan bir şairdir. Bu şiirlerde Divan Edebiyatı nazım şekillerinden kıt’a, gazel ve muhammes şekillerini, aruz veznini ve Divan Edebiyatı dilini kullanmıştır. Hicivlerinde halk tabirleri, küfürler, bazen müstehcen sözler vardır. Eserleri: Deccal (2 kitap; Mısır, 1904, 1907), İstimdâd (23 bendden kurulu muhammestir, 1905), Şah ve Padişah (1906), Hasbıhâl yahud Eşref ve Kemal (Manzum mensur karışık, N. Kemal’in Vatan kasidesine nazîre, 1908), İran’da Yangın Var (İran Şahı ile II. Abdülhamid’i karşılaştırır, 1908). Sultan Abdülhamid’in Devr-i Evâil-i Saltanatı (Mensur, 1908), Şair Eşref’in Külliyatı (Hüseyin Rifat yayınladı, 1928).
Eşref’in oğlu Mustafa Şâtir babasına dair hatıralarını yayınladı: Meşhur Şair Eşref’in Hayatı (İzmir, 1943). Ayrıca Cevdet Kudret (Eşref Hicviyeler, 1953; genişletilmiş bs., 1970), Hilmi Yücebaş (Eşref, Hayatı ve Hatıraları, Şiirleri, 1958), Fahri Uzun (Bütün Şiirleri, 1964), Alpay Kabacalı (Şair Eşref, 1983), Önder Göçgün (Şair Eşref, 1988) şair hakkında yayın yaptılar.
İLGİLİ ÖYKÜLER
