Kınalızâde Ali Efendi

Kınalızâde Ali Efendi

(1510-22 Ocak 1572): Yazar, şair. İsparta’da doğdu. İsparta’da ve İstanbul’da Mahmud Paşa, Davud Paşa, Ali Paşa ve Fatih medreselerinde okudu. Edirne, İstanbul, Kütühya medreselerinde ders verdi. Şem, Kahire, Halep, Bursa, Edirne ve İstanbul’da kadılık etti. Haziran 1571’de Anadolu kazaskerliğine getirildi. Bu vazifedeyken vefat etti.

Ali Efendi, Tefsir, fıkıh, felsefe, riyaziyât, belâgat ve inşâd sahalarında geniş bilgiye sahipti. Kâtib Çelebi Mezanü’l-Hak’ta onun için: ’Gerçekleri araştırıp bulan Türk âlimi, dünyaya bir gelenlerdendir.’ demiştir. Ali Efendi muamma türünün edebiyatımızda yayılmasında etki sahibidir. Çoğu gazel ve kaside tarzında çok sayıda şiir yazmıştır.

Eserleri: Ahlâk-ı Alâî (Ahlâk sahasında yazılmış en önemli eserlerdendir. Ayşe Sıdıka Oktay eser üzerinde doktora tezi hazırladı, 1996), Münşeât-ı Kınalzâde, Mammeyât, Tarih-i Kınalızâde.

Şiirleri ise çeşitli şiir mecmualarındadır. Ayrıca Arapça eserleri de vardır. Hasan Aksoy, Kaside-i Mülemma adlı 60 beyitlik eserini yayınladı: ’Kınalızâde Ali Çelebi ve Mülemma Na’tı’, M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, S. 5-6, 1988.