Josef Eugen Matuz

Josef Eugen Matuz

27 Ekim 1925 tarihinde Budapeşte’de doğdu. Gerçek adı Matuz József Jenö’dir. 1944’te Budapeşte’nin Péter Pázmány Üniversitesi’nde tarih ve Macar filolojisi eğitimi aldı. Bunun yanı sıra bu yıllarda ünlü Türkolog ve Osmanlı tarihçileri olan Gyula Németh ile Lajos Fekete’den de ders aldı. II. Dünya Savaşı sırasında ailesinin köyünün (Koroncó) kökeninin Peçeneklere kadar uzandığını öğrenmesiyle Türk tarihine olan ilgisi başladı.

Babasının ölümünden dolayı 1948’de eğitimini bitirmeden üniversiteden ayrıldı ve Macaristan Savunma Bakanlığı’nda çalışmaya başladı.

1951-1953 yıllarında Budapeşte’nin Askerî Tarih Arşivi’nde çalışmış ve 1953’te lise tarih öğretmenliği diplomasını aldı.

1956’da Macar devrimine katıldı ve ihtilâlin başarısız bitmesi sonucu Almanya’ya gitti. Burada München şehrinde üniversite tahsiline devam etti ve 1961’de tarih alanında doktorasını tamamladı.

 1962 senesinde ise Freiburg’da (Breisgau) Albert Ludwigs Üniversitesi’nde Türkçe ve Osmanlıca dersleri vermeye başladı. Aynı zamanda Strazburg Üniversitesinde Türkoloji ve Osmanlı tarihi okuttu.

1963-1964 yılları arasında ise Fransa’nın Bilimsel Araştırma Millî Merkezi’nde görev aldı. 1972 yılında Freiburg Üniversitesi’nde doçentliğini yaptı ve bir sene sonra 1973’te kadrosuz profesörlüğe yükseldi. Almanya Doğu Cemiyeti’nin Beyrut’taki Şarkiyat Enstitüsü’nde 1975-1976 yıllarında araştırmacı sıfatıyla çalıştı. 1979’da Freiburg Üniversitesi’nde kadrolu profesör oldu ve emekliliğine kadar bu görevde çalıştı.  

20 Aralık 1992’de vefat ettii.

Josef Matuz’un kitap ve yazıları daha çok XVI. yüzyıl Osmanlı tarihi, dil incelemeleri ve belge neşirleri hakkındadır. Sultan Süleyman dönemi ile ilgilenmiş ve Osmanlı Devlet idaresine giren batılılar hakkında çalışmalar yapmıştır. Bu konu ile ilgili özellikle çokça kullanılan “Die Pfortendolmetscher zur Herrschaftszeit Süleymans des Prächtigen” (Kanuni Sultan Süleyman’ın Saltanatı Döneminde Divan Tercümanları) adlı makalesi dikkat çekicidir. Bu makalesinde Matuz, Sultan Süleyman zamanında tercümanlık vazifesi ile görevlendirilen personeli anlatmış ve bu personellerin asıl kökenlerini konu edinmiştir. Yine bunun yanında Matuz çalışmalarında Osmanlı idari yapı ve devlet düzenini araştırmış ve Macaristan’ın Osmanlı geçmişi ile ilgilenmiştir.

 Eserleri

”Das Osmanische Reich: Grundlinien seiner Geschichte” (Osmanlı İmparatorluğu: Tarihinin Ana Hatları)

“L’ouvrage de Seyfi Çelebi, historien ottoman du  siècle”.

“Herrscherurkunden Sultan Süleymans des Prächtigen (1520-1566)” (Kanuni Sultan Süleyman’ın Padişah Fermanları (1520-1566)).

“Das Kanzleiwesen Sultan Süleymans des Prächtigen”. (Kanûnî Sultan Süleyman devrinde Dîvân-ı Hümâyun)

“Krimtatarische Urkunden im Reichsarchiv zu Kopenhagen”

“Ottoman Records on the History of the Christians in Palestine”

Kaynak: Sümeyye Büşra Güneşdoğdu-Sarıtaş, Yüksek Lisans Tezi, Osmanlı Enderun Mektebi Ve Alman Oryantalistler Joseph Von Hammer, Johann Wilhelm Zinkeisen Ve Josef Matuz’un Enderun Mektebi Hakkındaki Görüşler, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi Ve Sanatları Anabilim Dalı İslâm Tarihi Bilim Dalı.