İzzet Melih Devrim
(6 Haziran 1887 - 15 Haziran 1966): Yazar. Kudüs’te doğdu. Girit-Kandiye’den mutasarrıf Mustafa Esat Beyin oğludur. Ressam Fahrünnisa Zeid ikinci eşi idi. Ressam Nejat Devrim ve tiyatrocu Şirin Devrim’in babasıdır. Çocukluğu Kudüs, Konya ve Hanya’da geçti. Galatasaray Sultanîsini bitirdi (1906). Reji İdaresinde mektupçuluk, genel sekreterlik, genel müdür vekilliği ve direktörlük yaptı (1906-1925). Bazı yabancı şirket ve bankaların yönetim kurulu üyeliklerinde bulundu (1925-1940). 1941’de Anadolu Ajansı Müdürlüğüne getirildi ve buradan emekliye ayrıldı (1948). İstanbul’da öldü. Zincirlikuyu Mezarlığında gömülüdür.Hikâye, roman, oyun, deneme ve mensur şiirler yazdı. İlk şiirleri Çocuklara Mahsus Gazete’de (1898) ve Mecmua-i Edebiye’de (1902) basıldı. 1905’te Fransızca yazdığı ’l’Ennui’ (Can Sıkıntısı) adlı hikâyesiyle Les Anneles’in ikincilik ödülünü aldı. 1909’da Fecr-i Âtî edebî topluluğuna katıldı. Kadın haklarını üzerine Fransızca yazdığı bir perdelik oyunu ’Leila’ (Leyla) 1909’da İstanbul’da sahnelendi. Bu oyun Almancaya (1913) ve İngilizceye (1925) çevrildi.
Tam bir Batılı gibi yaşadı. Edebiyatta güçlü bir dil kuramadı.
Fransız diline hizmetlerinden ve Henri Bataille incelemesinden dolayı Paris Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından edebiyat doktoru unvanı verildi (1938). Paris Yazarlar Birliği daimî üyeliğine seçildi (1957).
Romanı: Tezad (1915), Sermed (1918; Piyer Loti’nin önsözü ile Fransızcası, 1919). Oyunları: Leila (Paris 1912). Hikâyeleri: Hüzün ve Tebessüm (Mensur şiirler, hikâyeler, 1922), Her Güzelliğe Âşık (Hikâyeler, gezi notları, 1938). İncelemesi: Henri Bataille (Fransızca, 1924). Çevirileri: Antere (Şükrü Ganem’den, 1910), Fantasio ve Lorenzaccio (A. De Musset’den, 1944), Meşaleler (Henri Bataille’in Les Flambeaux adlı oyunu, 1955)
İzzet Melih Devrim’e gelen mektupları Doç. Dr. Nüket Esen yayınladı: İki Gözüm, Aziz Kardeşim, Efendim (1995).
İLGİLİ ÖYKÜLER
