Fakir Baykurt
(15 Haziran 1929- 11 Ekim 1999): Yazar. Burdur- Akçaköy’e bağlı Yeşilova köyünde doğdu. Gönen Köy Enstitüsünü bitirdi (1948). Beş yıl köy öğretmenliği yaptı. Daha sonra girdiği Gazi Eğitim Enstitüsünden 1955’te mezun oldu. Sivas, Hafik, Şavşat’ta ortaokul öğretmenliğinden sonra Ankara’da Teknik Öğretim Genel Müdürlüğünde görev aldı. 27 Mayıs 1960 Darbesinden sonra ilköğretim müfettişi olarak görevlendirildi. MEB’in açtığı bir imtihanı kazanarak ABD’de İndiana Üniversitesinde bir yıl öğretim gördü. TÖS (Türkiye Öğretmenler Sendikası) ve Türkiye Öğretmenler Derneği genel başkanlıklarını yaptı. Bu faaliyetleri sırasında birkaç defa ilköğretim müfettişliğine son verildiyse de, Danıştay kararı ile tekrar döndü. Uzun süre Almanya’da yaşadı ve burada öldü. İstanbul Zincirlikuyu’da toprağa verildi.Fakir Baykurt köy enstitüsünde okurken şiirler yazıyordu. Bu şiirlerini Türk’e Doğru, Köy Enstitüleri, Edebiyat Dünyası, Kaynak, Fikirler gibi dergilerde yayınladı (1945-1948). Sonra hikâyeler yazdı. Yunus Nadi Roman Yarışmasında birincilik alan Yılanların Öcü (1958) romanından sonra roman yazmaya yöneldi. Arada yazdığı hikâyelerini daha çok Varlık ve Türk Dili dergilerinde yayınladı.
Fakir Baykurt, köy enstitülü köy romanları yazarlarının önde gelenlerindendir. Türk köylüsünü kendi zihni olgusu içinde şematik olarak değerlendirmiş ve sosyal gerçeklerin dışına çıkarak olumsuz tiplemelere gitmiştir. Basit, kolay okunur tasvirlerle Türk insanını karikatürize etmiş, mübalağalı anlatımlara yer vermiştir.
Şiirleri: Bir Uzun Yol (1989), Ateş Dikenleri (1997). Hikâyeleri: Çilli (1955), Efendilik Savaşı (1959), Karın Ağrısı (1961), Cüce Muhammet (1964. Daha sonra kendisinin hazırladığı ve elinizdeki kitabın yazarına gönderdiği eserlerinin listesinde bu kitabının adını "Cüce ..." şeklinde göstermiştir.), Anadolu Garajı (1970), On Binlerce Kağnı (1971), Can Parası (1973), İçerdeki Oğul (1974), Sınırdaki Ölü (1975), Kalekale (1978), Barış Çöreği (1982), Gece Vardiyası (1982), Duisburg Treni (1986), Frau Duman ve Öteki Öyküler (1987). Bizim İnce Kızlar (1992), Dikenli Tel (1998), Gönül Ustası (Hikâyelerinden seçmeler, haz. Işık Baykurt, 2005) Romanları: Yılanların Öcü (1959), Onuncu Köy (1961), Irazca’nın Dirliği (1961), Kaplumbağalar (1967), Tırpan (1970), Köy Göçüren (1973), Keklik (1975), Yayla (1977), Karaahmet Destanı (1977), Yüksek Fırınlar (1983), Koca Ren (1986), Yarım Ekmek (1996). Hatıraları: Özüm Çocuktur (1998), Köy Enstitülü Delikanlı (1999). Kavacık Köyünün Öğretmeni (2000), Eşekli Kütüphaneci (2000), Köşe Bucak Anadolu (2001). Bir TÖS Vardı (2001), Genç Emekli (2002), Sıladan Uzakta (2002), Dost Yüzler (Portreler, 2002). Masalları: Sakarca (1975), Dünya Güzeli (1985), Saka Kuşları (1985). Çocuk kitapları: Topal Arkadaş (1964), Sarı Köpek (1964), Yandım Ali (1979). Yazıları: Efkâr Tepesi (1960), Şamar Oğlanları (1976), Yeni Kölelik mi? (1996), Benli Yazılar (1998). Halk hikâyesi: Kerem ile Aslı (1964).
Fakir Baykurt Türkiye’deki ödüllerinin yanında 1984’te Kinderliteraturpreis des Berliner Sinats ve 1985’te Literaturpreis des Bundesverbandes der Deutschen Industrie (BDI) ödüllerini de aldı.
İLGİLİ ÖYKÜLER
