Cem Uzan

20 Aralık 1960 tarihinde iş adamı Kemal Uzan ve Melahat Uzan’ın çocuğu olarak Sakarya’nın Adapazarı ilçesinde doğdu. Ailesi Bosna Hersek’in Sarayevo’dan göçtü. Tam adı Cengiz Cem Uzan’dır. Hakan Uzan adında bir erkek kardeşi var. Liseyi İstanbul Alman Lisesi’nde okudu. Amerika Birleşik Devletleri’nde Pepperdine Üniversitesinde işletme alanında lisans eğitimi aldı.

2002 yılında yayınlanan Forbes dergisinin "Dünyanın En Zengin İnsanları" listesinde dünyadaki en zengin 31. kişi olan Kemal Uzan’ın büyük oğludur. 

Uzan ailesi ilk olarak 1956 yılında Kemal Uzan’ın kurduğu bir inşaat firmasıyla iş hayatına başladı. 1980’lerde, Turgut Özal (zamanın başbakanı ve sonraki Cumhurbaşkanı) ile olan yakın ilişkileri sayesinde yıldızları parladı.

İmar Bankası’nın satın alınmasından sonra aile  yatırımlarını genişletme fırsatı buldu.

Türkiye’de görsel ve işitsel basın alanlarında ilk özel (Star TV), ilk eğlence (Teleon TV), ilk müzik (Kral TV), ilk Türk sineması (Yeşilçam TV) ve ilk Türk dizileri (Dizi TV) televizyon kanalları; ilk özel (Süper FM), ilk arabesk müzik yayını yapan (Kral FM), ilk yabancı müzik yayını yapan (Metro FM) ve ilk slow müzik yayını yapan (Joy FM) radyo istasyonları ile ilk sayısal yayın platformunu (Star Digital) kurdu.

1994 yılında RTÜK kurulana dek fiili yayıncılığa devam ettiler. 

1990 ile 1994 yılları arasında, Star ve diğer özel radyo ve televizyon kanallarının kurulması, 1999 yılında Star gazetesinin yayına başlamasıyla birlikte Uzanlar Aydın Doğan’ın sahibi bulunduğu Doğan Medya Grubu’nun ardından en büyük ikinci medya holdingi haline geldi.

1980’lerde Ahmet Özal ile yasal izin olmadan ilk özel televizyon yayınına başladı. 1991 seçimlerinde ANAP ile muhalefete düştü ve Ahmet Özal arasında anlaşmazlıklar çıktı. Seçimlerin sonucunda Uzan ailesinin yakın dostu Süleyman Demirel başbakanlık koltuğuna oturdu. Bu dönemde Uzan Ailesi seçim öncesi kanalında ANAP’ın yoğun bir şekilde propagandasının yapıldığını belirterek reklam paralarını istedi ve paranın verilmemesini öne sürerek Ahmet Özal’ı güvenlik görevlilerinin yardımıyla Star TV binasına sokmadı.

Ayrıca Galatasaray ile de ayrı bir anlaşma yaptığı hâlde şartlara uymadı ve olay mahkemeye yansıdı. Uzan daha sonra kulüp üyeliğinden de ihraç edildi. Galatasaray’dan olaylı bir şekilde uzaklaştırılmasının ardından İstanbulspor’un hisselerini satın aldı. 

1993’te GSM operatörü Telsim’i kurdu. Telsim 1998’de dünyanın en büyük şirketlerinden Motorola ile satıcı kredisi anlaşması yaptı ve Motorola ve Nokia’dan toplam 2.7 milyar dolarlık kredi sağladı. Bu iki şirket, kendilerine geri ödeme yapılmadığı ve ayrıca tehdit edildiklerini öne sürerek, Uzanların dolandırıcılık, şantaj ve yolsuzluk suçlarını içeren RICO yasası ile yargılanmasını istediler. Motorola ve Nokia dedektif tutarak Uzanları Türkiye’de takibe aldırdı. Motorola ve Nokia’nın mahkemeye sunduğu dilekçede Uzanların serveti şöyle sıralandı: Cem Uzan’a ait Londra’nın merkezinde malikâne, Cem ve Hakan Uzan’a ait Yeniköy’de 2 yalı, Hakan Uzan’a ait Pamukova’da çiftlik, Cem Uzan’a ait İstanbul’da malikâne, Göcek’te ada, İstinye sahilinde apartman, dağ evi, 4 uçak, 2 helikopter, 6 yat, Kemal Uzan’a ait Birleşmiş Milletler Plaza’da 45A nolu daire, Hakan Uzan’a ait Birleşmiş Milletler Plaza’da 40E ve 46PHB nolu daireler, Cem Uzan’a ait 5151 Park Avenue’deki 19, 3K ve 13 nolu daireler, Cem Uzan’a ait Birleşmiş Milletler Plaza’da 29C nolu daire, Cem Uzan’a ait 845 Birleşmiş Milletler Plaza’daki 80B nolu daire, Melahat Uzan’a ait Birleşmiş Milletler Plaza’da 26A ve 23B nolu daireler. Mahkeme, mal varlığının belirlenmesinin ardından Uzanların 9 dairesi ile lüks daire için verdikleri kaparo olan 8 milyon dolarlık maddi varlıklarına ihtiyati tedbir koyma kararı aldı. Davanın ilerleyen aşamalarında ise kendisinin ve Hakan Uzan’ın 1999 yılında Ürdün vatandaşı oldukları ortaya çıktı. Bu olay üzerine Türkiye’de hükûmet, Cem ve Hakan Uzan’ın vatandaşlıktan çıkarılmaları için 19 Temmuz 2002 tarihinde kararname hazırladı. Bu dönemde siyasi hareketine başladı. 

Sahibi olduğu televizyonları, radyoları, gazeteleri, internet sitelerini ve GSM operatörü Telsim gibi birçok kitle iletişim aracını 10 Temmuz’da başlattığı ve seçim gününe kadar sürdürdüğü seçim propagandasında yoğun bir şekilde kullandı. 9 Temmuz 2002’de televizyon kanallarından yaptığı konuşmalarda, “Türkiye’de birilerinin çıkıp yeter demesi, durun demesi lazım. O kişi benim… Yönetime talip oluyorum.” diyerek Genç Parti’yi kurduğunu ve dolayısıyla siyasete atıldığını açıkladı. Bu tarihten itibaren hemen hemen her gün sahibi olduğu Star gazetesi ve Star Televizyonu ile radyo ve dergilerden yoğun bir şekilde Genç Parti ve lideri hakkında olumlu nitelikte kısa ama akılda kalıcı haberlere yer verildi. Mitinglerde yaptığı konuşmaların hepsi biçimsel anlamda aynıdır. Konuşmalarında IMF ile var olan ilişkileri eleştirerek bu ilişkilerin sona ermesi gerektiğinden ve bazı ekonomik konulardan bahsetti. Tüm televizyon kanallarını kullanarak yaptığı açıklamalarında mekânın arka planında bir Türk bayrağı dalgalandı. Kendisi de beyaz bir gömlek üzerine kırmızı bir kravat giyerek fonu tamamladı. Genç Parti’nin ambleminde de milliyetçilik söylemine uygun olarak ay-yıldız bulunmaktadır.

Siyasete girdiğini açıkladığı tarihten önce de Türkiye ile kucaklaşma adını verdiği ve Uzan Şirketler Grubu’nun 46. yıl kutlamaları nedeniyle yaptığını söylediği mitinglerle bu konuda ısınma turlarını attı. Kurduğu partinin seçimlere katılabilmesi için en az kırk ilde örgütlenmesini sağlaması gerekiyordu. Bu nedenle vakit kaybetmeden Hasan Celal Güzel’in başkanlığını yürüttüğü Yeniden Doğuş Partisi’ne (YDP) katıldı. Daha sonra partiyi feshetti ve bir gün sonra da olağanüstü kurultay yaparak YDP adını 23 Ağustos 2002’de Genç Parti olarak değiştirdi. Böylece seçimlere girmeye hak kazandı. Yaptığı seçim mitinglerinde seçmene yemek dağıtan, Ebru Gündeş, İbrahim Tatlıses, Gökhan Özen gibi şarkıcılara konser verdirtti. Bu konserlerin arasında sahneye çıkıp halka seslenir ve vaatlerde bulunurdu. Halka seslenişlerinde hazine arazilerini halka dağıtacağını, her ile bir üniversite yapacağını, tüm öğrencilere bedava kitap dağıtacağını, katma değer vergisini tamamen kaldıracağını, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) uygulamalarını ve kendisini bu ülkeden kovacağını, ekonomiyi ulusal dinamiklerle kalkındıracağını söylüyordu. Bu konserli ve yemekli mitingler Star Televizyonlarından canlı yayımlanıyordu. Bu mitingleri genellikle illerdeki stadyumlarda yapıyor, koşarak kürsüye çıkıyor, konuşmasını bitirdikten sonra halkın arasına karışıyor, yaşlıların elini, çocukların alnını öpüyor ve genç, enerjik bir lider fotoğrafı veriyordu. Bu halkla bütünleşmelerde Cem Uzan’ın yanında iki polaroid fotoğrafçısı hazır bulunuyor ve kendisiyle hatıra fotoğrafı çektiren kişilere fotoğraflarını anında veriyordu. Yapılan vaatler çok basit bir şekilde ifade edilmesin rağmen Uzan sunduğu vaatleri nasıl gerçekleştireceğini söylemiyordu. Ayrıca miting boyunca fonda aralıklarla Gençlik Marşı çalınıyordu. Star TV’de Cem Uzan görüntülerinde arka planda hep bir Türk bayrağı olmasına da özen gösteriliyordu. 

Seçim sürecinde seçime katılacak tüm partileri geride bırakarak en çok miting düzenleyen ve en çok şehir gezen lider unvanını da aldı. Halka seslenirken kısa cümleler kuruyor ve cümlelerini genellikle “değil mi?” diyerek bitiriyordu. Mitingin sonunda sahibi olduğu Star TV canlı yayında halkın arasına karışıyor ve kendisi için insanlardan görüş alınıyordu. Diğer bir taraftan sahibi olduğu Telsim’i de kullanarak abonelerine “Yalnız ve yalnız milletin çıkarları için çalışacağıma namusum ve şerefim üzerine söz veriyorum.” mesajları atıyordu. Diğer partilerden farklı olarak sınır-ötesi propaganda yaptı ve dünyanın en büyük e-posta hizmeti veren kuruluşları arasında yer alan Hotmail ve Yahoo haber portalı aracılığıyla da propagandasını sürdürdü.

İlk evliliğini Feyyaz Berker’in kızı Şebnem Berker’le yaptı, bu evlilikten Sinan Kemal ve Dilara Gizem adlarında 2 çocuğu vardır. İkinci evliliğini ise Renç Koçibey’in kızı Alara Zeynep Koçibey’le yaptı, bu evliğinden de Emre Renç ve Yasemin Paris isminde 2 çocuğu daha oldu. Üçüncü evliliğini ise 28 Kasım’da takı tasarımcısı sevgilisi Fanny Blanchelande ile yaptı. 2020 Yılında torunu Alev Uzan dünyaya geldi.

İkinci Ergenekon iddianamesinde, Şener Eruygur’u askerî darbeye teşvik etmekle suçlanan Cem Uzan, siyasi sığınma talebini kabul eden Fransa’da hayatını sürdürmektedir.

Kaynak: Meltem Uzun, Medya Sahipliğinin İçeriğe Yansımaları: Cem Uzan Ve Genç Parti Örneği, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Ankara, 2008.